Sympozjum poświęcone Hipotezie Gai oraz publikacja będącą jegorezultatem, dowiodły iż istnieje ogromny zakres naukowych opinii na temat Hipotezy Gai– w zależności od tego, która kwestia była roztrząsana. Nie był tofakt zaskakujący zważywszy na założenia owej Hipotezy. 
       To,że zostało zorganizowane spotkanie wybitnych fizyków, aby dyskutować nad takąkwestią, byłoby nie do pomyślenia jeszcze 25 lat temu. Jednakżew 1988, grupa geofizyków debatuje nad Hipotezą Gai – hipotezą zakładającąto, że Ziemia może być uznana jako olbrzymi żyjący system.
      Jakorezultat sympozjum z 1988 r., kiedy było jasne, że nie została ona zaakceptowana przez naukowców; było również jasne, że narasta poparcie zestrony nie naukowych członków globalnej społeczności. Podczas gdy rozważania naukowców nad Gają wkraczały już w drugą dekadę debat, ontologia w ujęciu holistycznym, którą ona prezentowała, została gorliwie zastosowana w szerokim wachlarzu nauk ekologicznych, naukach społecznych, intelektualnych i filozoficznych ruchach i innych bliżej nie zdefiniowanych ruchach zgrupowanych pod nazwą New Age.
         Pewnezarzuty pod adresem Hipotezy nie mogły zostać odparte, a w szczególności to,że flora i fauna ma istotny wpływ na pewne aspekty abiotycznego (nieożywionego) świata. W odpowiedzi na to, Lovelock wysunął swoją Teorię Gai:

‘TeoriaGai opowiada o ewolucji ściśle związanego systemu, którego części składowesą florą i fauną i jej środowiskiemmaterialnym, które z kolei obejmuje atmosferę, oceany oraz skały napowierzchni Ziemi. Samoregulacja ważnych właściwości takich jak klimat, składchemiczny widziana jest jako konsekwencja tego procesu ewolucyjnego. Cechążyjących organizmów oraz wielu systemów samoregulujących się o zamkniętejpętli jest fakt, że całość danego systemu będzie zawsze czymś więcej, niżsumą jego części składowych.'

Rzeczoczywista, dla wielu naukowców mocno stojących na ziemi, którzy nie byli przygotowani na natychmiastowe zaniechanie tradycyjnej metodyki naukowej, w argumentach Lovelocka było sporo błędów. Aczkolwiek, stało się jasne, że na sympozjum ‘Naukowcy o Gai’ Hipoteza Gai prezentowała nie tylko jedną, ale cały zakres wcześniej nie kojarzonych kwestii odnoszących się do złożonej natury globalnej ekologii.

Ważnąuwagę wysunął James Kirchner (UC, Berkley). Jego konstruktywna krytyka dotyczyła tego, że Hipoteza Gai może być lepiej rozpatrywana jako zbiór związanych ze sobą hipotez, które mogły by być klasyfikowane w obrębie zakresu od słabejGai (odnoszącej się do znanych dowodów  na cykle biochemiczne) do silnej Gai (jako formy fizjologii globalnej). I tak podział na naukowców opowiadających się za Hipotezą, bądĽ sprzeciwiających się jej jest zbędny i bezowocny. Jego opracowanie tej analizy zostało dobrze przyjęte przez innych krytyków jako praktyczne zdefiniowanie terminów, a od tamtej pory jest powszechnie cytowana w internetowych FAQ-ach o Hipotezie Gai i jest przedstawione poniżej:

Spektrum Hipotezy Gai Kirchnera – od słabego o silnego 
(wskazuje stopień poparcia ze strony środowisk naukowych)

       Poniższy fragment stanowi podsumowanie rozwoju HG w latach 90-tych oraz stanowi też próbę nakreślenia związku między nią a tradycyjnym nurtem zwanym nauką o systemach Ziemi.

           ‘Odponad wieku, studenci ewolucji żywych i nieożywionych części Ziemi wiedzą,że życie wpływa na chemiczną i fizyczną charakterystykę planety. Niemniej,dominującym paradygmatem w naukach a Ziemi jest to, że nieubłagane siły nieorganiczne, takie jak zamiana energii słonecznej, kolizje Ziemi z ciałamipozaziemskimi, przesuwanie się kontynentów oraz inne odmiany obiegu pierwiastków były nadrzędnymi siłami napędowymi poza klimatem 20 lat temu. James Lovelocki Lynn Margulis wprowadzili termin Hipoteza Gai, by zasugerować nie tylko, że życie ma większy wpływ na ewolucję Ziemi, niż to się na ogół przyjmuje wwiększości dyscyplin naukowych o Ziemi, ale także to, iż życie służy jako aktywny system kontroli , właściwie zasugerowali, że życie na Ziemi dostarcza cybernetycznego i homeostatycznego systemu reakcji (sprzężenia zwrotnego), prowadząc do stabilizacji temperatury globalnej, składu chemicznego, itd. 
            Kiedy została przedstawiona po razpierwszy na początku lat 70-tych, HG przykuła najwięcej uwagi ze stronyteologów zainteresowanych możliwością, że Ziemia kontroluje swoje środowiskow sposób celowy (założenia teleologiczne), także ze strony tych poszukujących jedności w naturze, a także tych broniących zanieczyszczających środowisko przemysłów, dla których HG dostarczała wygodnej wymówki o tym, że naturalne procesy w olbrzymim stopniu wyrównują jakiekolwiek potencjalne szkody pochodzące z nadmiernej ingerencji człowieka w środowisko naturalne.Chociaż żadne z tych aspektów nie zostały podkreślone w pracy naukowej Lovelocka i Margulis, właśnie ta strona owej kwestii przykuła największą uwagę naukowców, zamiast poważne analizy hipotez Gai oraz ich założenia. Do połowy lat 80-tych, obrońcy i przeciwnicy Gai rozpoczęli serię krytyki i‘kontrkrytyki’, często przeprowadzanych z towarzyszeniem osób trzecich, takich jak producentów telewizyjnych programów publicystycznych. Jeden z nas (Schneider), biorący udział w takiej debacie, zaczął uzmysławiać sobie absurd tej sytuacji, w której tak interesujący i kontrowersyjny pogląd,jak HG, był dyskutowany, w większości przypadków, na forum nie naukowym, jeśli w ogóle...’

            Nowe spostrzeżenia natemat globalnych modeli ekologicznych oraz środowiska naturalnego dostarczonego przez HG, teraz Teorię autorstwa Lovelocka i Margulis zaczęły otwierać zupełnie nowy zakres projektów badawczych, programów doświadczalnych i przestrzeni interdyscyplinarnych, wcześniej nie do pomyślenia dla struktury tradycyjnych nauk fizycznych.

           Pod koniec lat 80-tych i przez lata90-te, wiele takich dyscyplin badawczych zostało formalnie przyjętych, lecz w gestii tego materiału nie leży opisywanie ich wszystkich. Jednak wartoprzytoczyć przykład oraz krótką relację przekazaną przez Richarda H.Gammona z Harvard University, dotyczącej opisu geofizjologii:

           ‘Zamieszkiwalność planety zależy bezpośrednio od właściwości fotochemicznych i promieniotwórczych wytwarzanych biologicznie gazów śladowych, które razem stanowią mniej niż 1% całkowitego ciężaru atmosfery. Owe gazy śladowe są ogólnie lotnymi, często metylowymi produktami drobnoustrojowych procesów metabolicznych zachodzących na terenach ubogich w tlen zarówno w środowisku lądowym jak i w morskim.Obecny skład atmosfery, a w konsekwencji obecny klimat odzwierciedla równowagę przepływu owych zredukowanych lotnych gatunków gazów, począwszy oddrobnoustrojów ku dalszemu ich rozkładowi, fotochemicznemu utlenianiu, oraz ponownemu przeznaczaniu produktów rozkładu jako składników odżywczych dla powierzchni planety i czekających na nie drobnoustrojów. 
            Wyjaśnienie ważnych procesów chemicznych, reakcji i przepływów rządzących naturalnym obiegiem pierwiastków istotnych dla życiajest nadrzędnym celem badawczej dziedziny interdyscyplinarnej zwanej biogeochemią. Kontrowersyjna hipoteza, że żyjąca Ziemia może być najlepiej rozumiana jako samoregulujący biochemiczny system, który kontroluje, albo przynajmniej silnie wpływa na stan planety, stała się bodĽcem do bieżących badań, w których może być nazwana geofizjologią albo biochemicznąklimatologią.

           Właśnie podkoniec lat 80-tych, chociaż HG była nadal dyskutowana z przeróżnychtradycyjnych punktów widzenia, sama w sobie obwieściła odnowione badania nadglobalną (pozaziemską) perspektywą żywych i nieożywionych ziemskich systemów.Zalążek idei i badań, które w przeszłości, przez erą lotów kosmicznych iHG, zostały przesiane przez tradycyjne naukowe struktury, zostały teraz schwytane w świeżo utkaną sieć powstałych interdyscyplinarnych dziedzin naukowych i bujnie się rozwijają.